-
1 завестись
сов.1) була башлау, күренә башлау, үрчи башлау2) разг. керү, урнашу3) эшли башлау4) перен.; прост. (начать горячиться, спорить) кыза башлау, кызып китү, бәхәскә керү -
2 стать
I сов.1) басустать на ноги прям.; перен. — аякка басу
ни стать ни сесть — басып та (торып та) булмый, утырып та булмый
2) ( приступить к работе) басу3) туктау, туктап калу, тукталу4) ( расположиться) урнашу, туктау; ( поместиться) урнашу, сыю5) перен. ( подняться для борьбы) күтәрелү6) ( кому-чему во что), разг. төшү•- стать во главе
- стать в тупик
- стать грудью
- стать между
- стать на дыбы
- стать на колени
- стать на короткую ногу
- река стала
- стать у власти II сов.1) употр. в роли вспом. гл.:а) с неопр., входит в состав сложн. сказ. в знач. "начать" башлауб) с неопр., употр. для образования буд. вр. гл. несов. видане стану есть — ашамыйм, ашамаячакмын
в) употр. в знач. связкистать взрослым — олы кеше булу, үсеп җитү
стать постарше — үсә төшү, олыгая төшү
стало светло — яктырып китте, яктырды
2) с кем-чем и без доп. (произойти, случиться) булу3) безл.; с отриц. ( перестать быть в наличии) бетү, юкка чыгу, юк булу; ( умереть) үлү, вафат булу; булмау•- станет III ж1) ( осанка) сын, буй-сын, гәүдә, тышкы кыяфәт, [кешенең] үз-үзен тотышы2) обычно мн. стати (у животного) гәүдә төзелеше3) перен.; уст. холык, характер•- с какой стати? -
3 включиться
сов.1) катнашу, катнашып китү, кушылу, кушылып китү2) тоташу; кабыну; эшли башлау -
4 заработать
-
5 базарчы
сущ.1) челове́к, уча́ствующий в торго́вле на база́ре; база́рник обл.базарчылар килә башлады — на́чали съезжа́ться (прибыва́ть) база́рники
2) переку́пщик, спекуля́нт; макла́к обл.3)а) база́рный полице́йский уст., милиционе́р - блюсти́тель поря́дка на ры́нкеб) сбо́рщик ры́ночного сбо́рабазарчы булып эшли — рабо́тает сбо́рщиком ры́ночного нало́га
-
6 йөгертү
I перех.1)а) гнать, погоня́ть (возгласами, кнутом и т. п.)атларны йөгертү — погоня́ть коне́й
сыерларны көтүгә йөгертү — погоня́ть коро́в на пастьбу́
б) в знач. нареч. йөгертеп, йөгертә-йөгертәбего́м; бы́стройөгертеп алып китү — унести́ (увести́, угна́ть) бего́м
көтүне йөгертеп куып китерү — пригна́ть ста́до бего́м
йөгертеп китерү — принести́ бего́м
2)а) припуска́ть/припусти́ть, пуска́ть/пусти́ть ры́сью (бего́м)атларны үз җаена йөгертү — припусти́ть коне́й ры́сью
б) неперех. припуска́ться/припусти́ться ры́сью (бего́м)ат йөгертә (башлады) — конь пусти́лся ры́сью
3)а) посыла́ть/посла́ть куда-л., за кем-л., за чем-л. (спешно, срочно)йомышчыны штабка йөгертү — посла́ть вестово́го в штаб
кызны суга йөгертү — посла́ть до́чку за водо́й
шофёр артыннан йөгертү — посла́ть за шофёром
б) посыла́ть/посла́ть; гоня́ть (по делам, на работу)бик еш үз йомышлары белән йөгертәләр — ча́сто гоня́ют по свои́м дела́м
4) в знач. нареч. йөгертепа) бы́стро, бе́гло, гла́дкойөгертеп уку — чита́ть бы́стро
б) бы́стро, легко́, хо́дкойөгертеп эшли — рабо́тает легко́
ат авыр йөкне йөгертеп алып бара — ло́шадь хо́дко везёт тяжёлый воз
в) перен. бе́гло, пове́рхностнойөгертеп карап чыгу — просмотре́ть бе́гло
йөгертеп кенә сөйләп бирү — рассказа́ть пове́рхностно
5) перен. нагоня́ть/нагна́ть (дремоту, сон, страх, тоску, холод)җылы йөгертү — нагна́ть тепло́
йомшак җил тәнгә йокы йөгертә — мя́гкий ветеро́к нагоня́ет дремо́ту
6) понуд. от йөгерү 1)хәлдән тайганчы йөгерттеләр — заста́вили бе́гать до упа́ду
•- йөгертеп китү II перех.1) прям.; перен. покрыва́ть/покры́ть, наводи́ть/навести́, накла́дывать/наложи́ть || покры́тие, наво́дка, наложе́ниекөзгегә көмеш йөгертү — навести́ на зе́ркало серебро́
алтын йөгерткән беләзек — брасле́т, покры́тый зо́лотом; позоло́ченный брасле́т
кысага алтын йөгертү — наложи́ть на ра́му позоло́ту
яз бөтен табигатькә яшеллек йөгерттә — весна́ всё в приро́де покрыва́ет зе́ленью
2) обдава́ть/обда́ть ( водой)III перех.тәрәзәгә су йөгертү — обда́ть окно́ водо́й
случа́ть/случи́ть, спа́ривать/спа́рить || слу́чка
См. также в других словарях:
эшләү — 1. Нин. б. эш белән шөгыльләнү, эшчәнлек күрсәтү, үз көчең белән эш башкару. Кайда да булса хезмәт итү, эш белән дәвамлы шөгыльләнү заводта э. . Берәр хезмәт урынында булу, нин. б. вазифа үтәү, кем. б. хезмәтен башкару артист булып эшли 2. Берәр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җил — 1. Һава агымының горизонталь юнәлештәге хәрәкәте. Нәр. б. тиз хәрәкәте белән барлыкка килгән һава хәрәкәте. Шул һава хәрәкәтенең көче 2. Нәр. б. тәэсире, йогынтысы Шүрәле нең җиле китсә тиеп... . Нәр. б. шаукымы, зарары 3. Нин. б. хәлнең, зур… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге